ენერგოაუდიტი ჰოსპიტალურ სექტორში

ენერგიის დაზოგვის პოტენციალი სამედიცინო დაწესებულებებში

სამედიცინო დაწესებულებების შენობათა სექტორი ერთ-ერთი ძირითადი მაღალპოტენციური ენერგოდანაზოგების რესურსების მატარებელია ურბანულ შენობათა ჯგუფში. მათ შირ შეთხვევაში ენერგოვამპირ ორგანიზაციებსაც უწოდებენ. ხშირ შემთხვევაში უმჯობესია ასეთი შენობები განთავსდეს ქალაქგარეთ. ამისთვის გამოყოფილ სპეციალურ ინფრასტრუქტურული ერთეულების გავრცელების არეალში.
მწვანე სტატუსით დაგეგმარება ასეთი შენობებისთვის სწორი გადაწყვეტილებაა. მნიშვნელოვანია სამედიცინო შენობების სიღრმისეული ენერგოაუდიტის განხორციელება. ასეთი სპეციფიური შენობებისთვის ენერგოაუდიტი უნდა წარიმართოს განუხრელი სრულყოფის პრინციპებით ისე როგორც ეს ნაჩვენებია ქვემოთ დიაგრამაზე.

 

როგორც დიაგრამიდან ჩანს მნიშვნელოვანია კრიტიკული წერტილების იდენტიფიცირტება და მათი გავლენების შეფასება/რანჟირება. პრობლემების იერარქიაში გამოყოფენ პირველი ტიპის კრიტიკულ წერტილებს ძირთადად 24 საათიანი მუშაობ ის რეჟიმებით.

24 საათიანი სამუშაო რეჟიმი (განათება, გათბობა, კონდენცირება, ვენტილაცია, წყალმომარაგება – ცივი/ცხელი).

განათება – მიეკუთვნება მაღალი ენერგოდანახარჯების 24 საათიანი რეჟიმის მქონე ენერგომომხმარებლებს. ამ სისტემის მომსახურებისთვის მიზანშეწონილია გამოყენებულ იქნეს მაღალი ეფექტურობის ლედ ნათურები და მათი საშუალებით წარმოდგენილი სანათები. ამასთან ერთად, საჭიროა, სიმძლავრის კოეფიციენტის კორექციისათვის გამოყენებულ იქნეს კონდესატორები, რომლებიც უზრუნველყოფს 50%- იან ეფექტურობას.

გათბობა – ძირითადად მოიხმარს წიაღისეულ საწვავს (გაზს). ეს 24 საათიანი მოხმარებული ენერგიის დანახარჯების მაღალმაჩვენებლიანი კომპონენტია. მოხმარებული გაზის რაოდენობა შეიძლება შემცირდეს: მიმყვანი მილების კარგი იზოლაციით, შენობის შემომსაზღვრელი კონვერტის (სახურავი, კედელი, ფანჯრები-კარები) თბოტექნიკური მახასიათებლების გაუმჯობესებით. ეფექტური გაზოკონდესაციური დაბალტემპერატურული გათბობის სისტემის გამოყენება თბომცვლელი რადიატორების დიფერნცირებული მართვით. ენერგოდანაზოგების ჯამური პოტენციალი გათბობის სისტემებისთვის მერყეობს 15%-დან 25%-მდე.

კონდენცირება – პაციენტების მოსაცდელი ოთახების და კორიდორების დიდი მოცულობების გამო მნიშვნელოვანი ენერგია მოიხმარება კონდენცირებაზე. გლობალური დათბობის ფონზე ეს მაჩვენებელი წლიდან წლამდე მატულობს. შენობის დათბუნებას დიდი პოტენციალი გააჩნია გაგრილების ორგანიზებაში. პაციენტების მაღალი კომფორტის მიღწევის მიზნით, უმჯობესია ცენტრალიზებული გაგრილების სისტემების ორგანიზება. მნიშვნელოვანია გამაცივებელი აპარატების ნარჩენი სითბოს შესაძლებლობების გამოყენება თბილი წყლის წარმოებისთვის. ეს გამორიცხავს ზაფხულის პერიოდში გაზის საწვავის გამოყენების აუცილებლობას.

ვენტილაცია – ჯანსაღი ჰაერი სამედიცინო დაწესებულებებში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტია. მნიშვნელოვანია იძულებითი ჰაერცვლა ინტერიერს და ექსტერიერს შორის განხორციელდეს ტემპერატურის ნაკლები დანაკარგებით, ამის უზრუნველყოფა თანამედროვე სისტემებში ხორციელდება ე.წ. რეკუპერაციული სისტემებით. ასეთი სისტემების ოპერირებით მიღწეული დანაზოგები 8%-10% მერყეობს.

შენობის დიდი ფართობი – სამედიცინო შენობებისათვის დამახასიათებელია პროცესებსა და პროცედურებში ნაკლებად ჩართული ფართობების მაღალი რაოდენობა (გრძელი კორიდორები) ასეთი არეალები საჭიროებენ ბუნებრივი განათებულობების და ვენტილაციის მაღალი მაჩვენებლით აღჭურვას. კარგ შედეგებს იძლევა მოძრაობის ფიქსატორები და ენერგომოხმარების ზონირება ენერგომოხმარების ლოკალიზებისთვის.

ცხელი წყლით მომარაგება – ცხელი წყლით მომარაგება ჰოსპიტალურ სექტორში წარმოადგენს ერთ-ერთ ენერგოტევად კომპონენტს. მის ენერგოტევადობას განაპირობებს მიმწოდი მაგისტრალის დიდი მანძილი მომხმარებლიდან გენერატორამდე. აქედან გამომდინარე, მილგაყვანილობის თბოდანაკარგების შემცირება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ენერგოდამზოგავი ღონისძიებათგანია.

საქართველოს რიგ კლიმატურ სარტყლებში მაღალეფექტურია მზის გამათბობელი სისტემების ინტეგრირება წყალგამათბობელ და ცხელი წყლის ენერგიის კომბინირებულ ბივალენტურ ბუფერულ სისტემებთან ერთად. კარგ შედეგებს იძლევა ე.წ. ჰაერი-წყალი ტიპის თბური ტუმბოები, რომელთა ენერგიის გარდაქმნის კოეფიციენტი რიგ შემთხვევებში 3.6-4-ით განისაზღვრება.

მაღალი ენერგოტევადობის სამედიცინო აპარატურა – ხშირ შემთხვევაშისამედიცინო აპარატურა ძალიან მაღალი ენერგოტევადობით გამოირჩევა. ასეთი აპარატურის ენერგოეფექტურ მუშაობას განსაზღვრავს მისი მწარმოებელი კომპანია.

ამიტომ ისინი ნაკლებად შედიან შენობათა სექტორის ენერგოგაუმჯობესების სიაში, თუმცა შესაძლებელია დანახარჯების მინიმიზაცია განახლებად ენერგოწყაროებზე მომუშავე ენერგოგენერატორების გამოყენებით.

 

ენერგოეფექტური ღონისძიებები კლინიკური მედიცინის ცენტრებისთვის

ენერგოფექტური ღონისძიებები ჰოსპიტალურ სექტორში შეიძლება განხორციელდეს როგორც თვით შენობაზე, ასევე მის საინჟინრო აღჭურვილობაზე. ხარჯთეფექტურიბის საინვესტიციო პაკეტი სამი კატეგორიით არის წარმოდგენილი:

● მარტივი დანახარჯები, რომლებიც არ მოითხოვენ სპეციალურ ინვესტიციებს;
● დაბალი დანახარჯების აქტიურობები ე.წ. ლოუ ტეკი;
● სარეაბილიტაციო მაღალბიუჯეტიანი დანახარჯები.

შენობის თერმული გარსი

მარტივი ღონისძიებები

● ფანჯრებისა და კარების ექსპლოატაციის კონტროლი სივრცეებს შორის თერმული ხიდების მოწესრიგება;
● არსებული საინჟინრო მოწყობილობის რაციონალური ექსპლუატაცია. სეზონზე დამოკიდებული მზის დასხივების ქვეშ მყოფი ღიობის დაჩრდილვის კონტროლი;
● დაზიანებული ღიობების, კედლებისა და კარების საკეტი მექანიზმების, აგრეთვე თბოიზოლაციით დაზიანებული ფანჯრების კონტროლი და რემონტი;
● თბური ნაკადის გასასვლელების ამოქოლვა შახტებსა და კიბის უჯრედებში, ღიობების სისტემატური გამოყენების შეზღუდვა.

მცირებიუჯეტიანი ღონისძიებები

● თბური ხიდების გაუმჯობესება სპეციალური საიზოლაციო მასალით. ღიობის
უკეთესი თბოტექნიკური აღჭურვისათვის;
● გამოუყენებელი ღიობების, კარების გაუქმება;
● ფანჯრების ან დაზიანებული მინის პანელების შეცვლა ახალი ორმაგი პანელებით;
● ფერადი და ამრეკლი მოწყობილობების (ჟალუზები, ფარდები) განლაგება
ღიობებში შიდა დაჩრდილვისათვის ზაფხულში მზის მაღალი აქტიურობისას;
● კარების ავტომატური საკეტების დაყენება;
● დაბალი ხარისხის თბური ხიდების მქონე ლითონის კარების შეცვლა ახალი სპეციალური დაცვის მქონე მასალებისაგან შექმნილი კონსტრუქციით უფრო დაბალი თბოგამტარიანობით;
● ცენტრალური გათბობის რადიატორების მიღმა მდებარე ზონებში საიზოლაციო ფენების დამატება.

რეაბილიტაცია, რეკონსტრუქცია, მოდერნიზაცია

● გარე კედლების, სახურავების, იატაკებისა და ერკერების თბოიზოლაცია;
● თბური ხიდების რეკვიზიტი, კოჭების, შემავსებელი კედლების და ა. შ. დათბუნება;
● არსებულ ღიობებში ჩარჩოების, ვიტრაჟების შეცვლა ახალი გაუმჯობესებული თბური და ოპტიკური თვისებების მქონე პანელებით;
● გასათბობი (გასაცივებელი) მოცულობის შემცირება გაზრდილი სიმაღლის მქონე სათავსოებში (შეკიდული სახურავების ინტეგრაცია);
● მუდმივი ან მობილური დამჩრდილავი მოწყობილობების განთავსება(ფარდები, ჟალუზები, ვერტიკალური და ჰორიზონტალური ქოლგები და ა. შ.); პასიური გათბობის და განათების მზის სისტემების დამატება (მზის წყლის გამაცხელებლები, სასათბურე სივრცეები და ა.შ.).

საქვაბე დანადგარები

მარტივი ღონისძიებები

● ქვაბის პერიოდული რევიზია. ჰაერის წვის ხარჯის, გაბნევისა და საწვავის ტურბულენტობის რეგულირება წვის მაღალი ხარისხის უზრუნველსაყოფად;
● ქვაბის მუშა ზედაპირების გაწმენდა წვის ნარჩენებისა და არასაწვავი ნივთიერებებისაგან;
● გამონაბოლქვი გაზების გამოსასვლელების კონტროლი და რემონტი;
● ცხელი წყლის ტემპერატურის დაწევა ქსელის თბური დატვირთვის შემცირების შესაბამისად (ჰიდროსტატის ზღვრის დაწევა) თბური კომფორტის უზრუნველსაყოფად და კოროზიის გამოსარიცხად;
● სისტემაში სათანადო წნევის უზრუნველყოფა წყლის დუღილის და აგრეთვე
ქსელში ჰაერის ჯიბეების (თბური დანაკარგები ტიხრებში მაღალი წნევის გამო ან
რადიატორის არაეფექტური მუშაობა დაბალი წნევის გამო) გამოსარიცხად;
● ქვაბების რაოდენობის შემცირება (თუ მომუშავე ქვაბების რაოდენობა
დამოკიდებულია თბური დატვირთვის შემცირებაზე), ხელით მართვა,
ჰიდროიზოლაცია;
● მოწყობილობის განმეორებითი დაკალიბრება, აზომვა, კონტროლი;
● თბური დატვირთვის ცვლილების მინიმალიზაცია, ქვაბის მართვა
ავტომატიზირებული რეჟიმებით).

მცირებიუჯეტიანი ღონისძიებები

● ქვაბის ზედაპირის თბოიზოლაციის რემონტი და მოდერნიზაცია;
● გამონაბოლქვი აირის ეკონომაიზერის დაყენება ჰაერის ნაკადში ცხელ
გამონაბოლქვ აირსა და წყალს შორის თბოგადაცემის უზრუნველსაყოფად;
● წვის ზონის მოდერნიზაცია (წვის ჰაერისა და გაბნეული საწვავის ოპტიმალური
ნარევის მისაღებად);
● კვამლსადენში დიაფრაგმების დაყენება თბური დანაკარგების შესამცირებლად;
● საწვავის ინჟექტორების გამოცვლა მთელ ქვაბში ზედმეტი თბური სიმძლავრის
შესამცირებლად;
● უწყვეტი საზომი სისტემის დაყენება წვის პარამეტრების მონიტორინგისათვის
(გამომავალი აირის ანალიზი, საწვავის გაზომვა, ელექტრული გაზომვები).

რეაბილიტაცია რეკონსტრუქცია

● სადაც შესაძლებელია ძველი სანთურების შეცვლა კომბინირებულ საწვავზე
მომუშავე მრავალსაფეხურიანი სათურებით (ნავთობი, ბუნებრივი აირი);

● ძველი ქვაბის შეცვლა მაღალეფექტური და გამომავალი აირების დაბალი
ტემპერატურის ახალი გაზოკონდესაციური ქვაბით;
● ზაფხულში წყლის გაცხელების უზრუნველყოფის მიზნით, წიაღისეული საწვავის
ჩანაცვლება მზის ენერგიის ან სხვა განახლებადი აგენტის საშუალებით;
● მაღალი გამომავალი ტემპერატურის მქონე ქვაბებში თბომცვლელის დაყენება
ცხელი გამონაბოლქვი აირებისაგან სითბოს რეკუპერაციისთვის;
● წვის ოპტიმიზაციისა და დატვირთვის მიხედვით ჰაერის უწყვეტი რეგულირების
დანადგარის დაყენება;
● ქვაბების კასკადური ჩართვის დანადგარის დაყენება (მიმდევრობის კონტროლი)
ცალკეული ჰიდროსტატის რეგულირებისათვის კონკრეტული დატვირთვის
მიხედვით.

გაგრილება

მარტივი ღონისძიებები

● სისტემის პერიოდული მომსახურება. გამაცივებელი კოლონის თბომცვლელების,
ვენტილატორების გაწმენდა და რემონტი. გამაცივებელი სითხის გადინების
აღდგენა;
● მაცივარში წყლის გაცივების ტემპერატურული ზღვრის და ჰაერის გამაცივებელი
სითხის წნევის ნორმირებული მაჩვენებლის შენარჩუნება (პირდაპირი
გაფართოების სისტემებში) ჰაერის გაშრობის და გაცივების ზღვრამდე;
● კონდენსირებული წყლის ტემპერატურის ზღვრის და კონდენსაციის წნევის
დაწევა (პირდაპირი გაფართოების სისტემებში): ა) ჰაერის მიწოდების გაზრდა
ჰაერით გაცივებით, ბ) წყლის მიწოდების გაზრდა, გ) მართვის ბლოკების
მუშაობის მოდიფიკაცია გამაცივებელი-კონდენსატორით, დ)კონდენსატორის
კომპრესორთან მიწევა (გადაქაჩვის მოთხოვნილი ენერგიის შემცირება);
● პაუზის ოპტიმიზირება დამხმარე მოწყობილობის მუშაობაში უწყვეტი მუშაობის
საჭიროების არ არსებობის შემთხვევაში (გამაცივებლის, კონდენსატორის,
თერმული წინაღობის წყლის ცირკულატორი და ა. შ.);
● გამლღვობი მოწყობილობის, გამაფართოებელი სარქველისა და თბური
ტუმბოების კონტროლი და მომსახურება.

მცირებიუჯეტიანი ღონისძიებები

● კონდენსატორული მილების გაწმენდა წყლით გაცივების სისტემებში;
● ჰიდრავლიკური შეერთებების გადაადგილება (პარალელურად ან მიმდევრობით)
სისტემის ნაწილებს შორის (გამაცივებლები, კომპრესორები,
ამაორთქლებლები/კონდესატორები) მოხმარების ბალანსამდე დიდი რაოდენობის
ბლოკის შემცველ ცენტრალურ სისტემებში.
რეაბილიტაცია რეკონსტრუქცია
● თბომცვლელების დაყენება გამაცივებელი წყლის კონდენსატორის კონტურში, ან
ცხელ მილსადენში;
● ჰაერის კონდიცირებისათვის წყლის გაცივება გარე ცივი ჰაერის გამოყენებით
თბომცვლელის გავლით, ან კონდიციონერის შიგა სითხეების მეშვეობით ისეთ

შენობებში, სადაც ზამთრის ჰაერზე დიდი მოთხოვნილებაა, ძალიან თბილ
რეგიონებში, ზოგადი ეფექტურობის გაზრდა ოპტიმიზაციის შიგა ავტომატური
სისტემის გამოყენებით;
● წყლის ბუნებრივი წყაროების ჩართვა გაციების კონტურებში (მდინარეები,
ტბები);
● ადსორბენტების გამოყენება ჰაერის მოდინების შესამცირებლად. ეს
დაკავშირებულია ფარული გამაცივებელი დატვირთვის შემცირებასთან, აგრეთვე
სითხის მოთხოვნილი ტემპერატურის გაზრდასთან;
● ცივი წყლის, ან ყინულის მოკლევადიანი, ან საშუალოვადიანი შენახვის სისტემის
დაყენება ღამით ელექტროენერგიის ეკონომიის მიზნით;
● ცივი წყლის მიღება აბსორბციით მოპოვებული სითბოთი, ბუნებრივი აირით ან
ენერგიის განახლებადი წყაროებით (მზის ენერგია, ბიომასა);
● გაცივების სიმძლავრის მართვის უფრო ეფექტური სისტემების გამოყენება
ნაწილობრივი დატვირთვით (სიჩქარის ცვლილების კონტროლი, სარქველის
კუთხის რეგულირება, ცილინდრების გამართვა, ცირკულატორებისა და
ვენტილატორების კონტროლი);
● ენერგიის აგენტის წყაროს შეცვლა (მაგ.:ზეთი ქვაბში, ელექტრული წინაღობა)
თბური ტუმბოების და სხვა სისტემების უფრო ეკონომიური და ეფექტური
მუშაობით. ამავდროულად შესაძლოა შეიცვალოს: ა) მუშაობის პროცედურები,
რათა ისინი მოიცავდეს დატვირთვის ბაზას, ბ) დამხმარე სისტემების პაუზით
მართვის წესი.

გამაცივებელი აგენტის და ჰაერის დისტრიბუციის მაგისტრალები
მარტივი ღონისძიებები

● გარემოს კონტროლის სისტემები კონდიცირებად სათავსებში ყველა
თერმოსტატსა და ჰიდროსტატში შესაბამისი პარამეტრების შენარჩუნება;
● ტემპერატურის რეგულირების კონტროლერების ადაპტაცია ენერგიის
დასაზოგად, როცა მასზე მოთხოვნა არ არის ძირითადი და გამოუყენებელი
სივრცეები;
● ვენტილაციის შეწყვეტა და დანადგარების გამოშრობა, როდესაც სივრცეები არ
გამოიყენება;
● დიაფრაგმების (დემფერების) დაკეტვა;
● ვენტილატორების ღვედების მორგება.
მილგაყვანილობის ქსელი
● მიმდინარე ტექნიკური მომსახურება და კონტროლი ქსელში ჰაერის შეღწევის
და მილებიდან და რეზერვუარებიდან გადინების გამოსარიცხად;
● ცირკულატორების პაუზის უზრუნველყოფა, როდესაც მათი მუშაობა საჭირო არ
არის;
● ფილტრების გაწმენდა და შეცვლა.

ვენტილაცია

მარტივი ღონისძიებები

● ცენტრიდანული ვენტილატორების ფრთების გაწმენდა;
● მოძრავი ნაწილების მოვლა (ძრავის დატვირთვების ტრანსმისიასთან
სინქრონიზაცია, მორგება, მოძრავი ღვედების შეცვლა);
● ჰაერის ფილტრების გაწმენდა და შეცვლა.

მცირებიუჯეტიანი ღონისძიებები

● კონდიციონირებული სივრცეების კონტროლის სისტემები გათბობა ან წინასწარი
გაგრილება ჰაერის გარედან შემოყვანის გარეშე ეკონომაიზერებით;
● შენობებში ჰაერის მიწოდების მოწყობა საცხოვრებელი პირობების ცვლის
შესაბამისად: ა) დიაფრაგმების რეგულირებით, ბ) ვენტილატორების კვების
ჩახშობით, გ) ძრავის ბრუნთა რიცხვის კონტროლით, დ) მიმოსვლის მექანიკური
კონტროლით, ე) ვენტილატორების ცვლადბიჯიანი ფრთების ინტეგრაციით და ა.
შ.;
● შემაერთებელი კვანძების ან ჰაერის ყველა მარეგულირებელი დიაფრაგმის
შეცვლა ჰაერის გაჟონვის გამოსარიცხად;
● დანადგარებში თერმოსარქველების დაყენება;
● კონდიციონერებში ეკონომაეზერ-ციკლის დაყენება სუფთა ჰაერის 100%-იანი
გამტარობით;
● ზუსტი თერმოსტატების დაყენება;
● ამრევი მოწყობილობის შეცვლა ან შემდგომი აღდგენა/რეაბილიტაცია;
● ჰაერის მიწოდების უზრუნველსაყოფად სივრცეებში ქსელის ბალანსი;
● კვების მიწოდების შემცირება შემდეგ შემთხვევებში: ა)ზედმეტად შეფასებული
სისტემა, ბ) დატვირთვის შემცირება, გ) ტემპერატურის სხვაობის გაზრდა
მიწოდებისა და დაბრუნების ხაზებს შორის (ჰაერის ნაკადის ჩახშობა, ახალი
გორგოლაჭების მორგება ვენტილატორების ძრავებში, ვენტილატორების
ბრუნვების ან ცირკულარული ოპერაციების შემცირება);
● ოპერაციებში წნევის ვარდნის შემცირება, როდესაც წნევა 200 Pa-ზე მაღალია
შემდეგი ხერხებით: ა) ფილტრების გაწმენდა – აღდგენა, დიაფრაგმების გახსნა
ნაკადის მიმართულებით, გ) ბრუნვადი სარქველების დაყენება რთულ მოსახვევ
წერტილებში, დ) ვიწრო გასავლელების გაგანიერება, ე)დიდი დრეკადი
ნაკვეთების შეცვლა ხისტებით;
● ჰაერის გაჟონვის წერტილების რემონტი;
● ვენტილატორების დადგმული სიმძლავრის შემცირება გადაჭარბებული
სიმძლავრის მქონე სისტემებში (უფრო მცირე ზომით შემცირება);
● სავეტილაციო მილების თბოიზოლაციის რემონტი და მოდერნიზაცია
დიაფრაგმების დაყენება, რომლებიც გამორიცხავენ სივრცეებში გარედან თბური
ენერგიის მოხვედრას ვენტილატორების უმოქმედობის დროს;
● კვების მიწოდების შემცირება შემდეგ შემთხვევებში: ა)ზედმეტად შეფასებული
სისტემა, ბ) დატვირთვის შემცირება, გ) ტემპერატურის სხვაობის გაზრდა
მიწოდებისა და დაბრუნების ხაზებს შორის (ჰაერის ნაკადის ჩახშობა, ავტომატურად რეგულირებადი სარქველები, მომოქცევების შემცირება ან ცირკულატორის შეცვლა), დ) ვენტილატორების ქსელი;
● განაწილების სისტემების ტრანსფორმაცია საბოლოო გაცხელებით (ტერმინალური
გაცხელება) ცხელი ჰაერით და ორმაგი მილით ჰაერის ცვალებად მოცულობაში
(VAV) – ელემენტების შეცვლა;
● სხვადასხვა თბურ სივრცეებს შორის (მაგ., ეზო და ოთახი) ჰაერის ნარევის
მოძრაობის მოსამატებლად რეკუპერატორის დაყენება;
● ენერგიის მართვის ახალი ცენტრალური სისტემის (BMS) დაყენება პირდაპირი
ციფრული კონტროლის საშუალებით რეგიონალური ელექტრონული მონაცემების
შეგროვებითა და დამუშავებით.

წყალმომარაგება

● ქსელის ჰიდრავლიკური ბალანსის კონტროლი: ა) სარქველების რეგულირებით ან
შეცვლით მთავარ კოლექტორებსა და სექტორებში და დანადგარების
სარქველების ადაპტაციით, ბ) კვების ავტომატური კონტროლისთვის
სარეგულაციო სარქველების დაყენებით;
● მილებისა და რეზერვუარების თბოიზოლაციის რემონტი და მოდერნიზაცია;
● ცალკე ცირკულატორების დაყენება ქსელებში წნევის ვარდნის მნიშვნელოვანი
განსხვავებით და ზონებში ძალიან განსხვავებული მოთხოვნებით;
● ცირკულატორის დაყენება, რომელიც კონტროლდება პარალელურად ან
ცირკულატორები, რომლებშიც კონტროლდება ამოტუმბვის მობრუნებები
მიმდევრობით დატვირთვის მიხედვით;
● ქსელის უსარგებლო ნაწილების ამოღება ადრე მოდიფიცირებული ქსელებიდან.
● არსებული ელექტროძრავების შეცვლა ინვერტორული ძრავებით

ცხელი წყლის დანადგარები

მარტივი ღონისძიებები

● შენახვის მოცულობის უზრუნველყოფა და ცხელი წყლის ტემპერატურის დაყვანა
ქვედა ზღვრამდე, რომელიც საკმარისია ბაქტერიებისა და ვირუსებისგან
უსაფრთხო სუფთა წყლისთვის;
● მოთხოვნის არქონისას ცირკულატორების შეჩერება;
● ცხელი და ცივი წყლის ონკანებში ამრევების რაციონალური გამოყენება;
მცირებიუჯეტიანი ღონისძიებები
● წნევის მილებსა და სისტემებში მიწოდების შემზღუდველების დაყენება,
რომლებიც გამორიცხავენ ჰაერის შეღწევას ონკანში;
● სარქველებით ავტომატური კონტროლი ან ნაკადის წნევის შემცირება.
რეაბილიტაცია რეკონსტრუქცია
● საცავის ზომის მორგება გამოყენების საჭიროების შესაბამისად (დიდი სისტემის
შემთხვევაში);

● ჩვეულებრივი ხელის ონკანების შეცვლა ისეთი ონკანებით, რომლებიც
იმართებიან ფოტოელემენტებით, ინფრაწითელი სენსორით ან მექანიკურად;
● საბოლოოდ განაწილებული წყლის ტემპერატურის გაზრდისათვის ადგილობრივი
გამათბობლის გამოყენება, რაც იწვევს უფრო პატარა და დაბალი ტემპერატურის
შესანახი რეზერვუარების გამოყენებას ცენტრალურ სისტემებში;
● თითოეულ შენობაში გაზომვის სისტემების დაყენება;
● მზის კოლექტორების დაყენება;
● წყლი გათბობისა და სივრცეების კონდიცირებისათვის თბური ტუმბოს დაყენება;
● განაწილების დანაკარგების შესამცირებლად სისტემის დეცენტრალიზაცია.

ორთქლის განაწილება

მარტივი ღონისძიებები

● კონტროლი და რემონტი, რომელიც გამორიცხავს ორთქლის გაჟონვასა და
კონდენსატებს მილსადენებსა და კონტეინერებში;
● ორთქლის დამჭერების ტექნიკური მომსახურება.

ქიმიური დაცვის ტექნიკური მომსახურება

მარტივი ღონისძიებები

● კონტეინერებისა და მილსადენების თბოიზოლაციის რემონტი და მოდერნიზაცია;
● სისტემური გეგმარების ოპტიმიზაცია (მილების სიგრძე, სექტორების შეზღუდვა).

რეაბილიტაცია რეკონსტრუქცია

● კონდენსატიდან გამოყოფილი სითბოს რეკუპერაცია თბომცვლელის მეშვეობით.

ხელოვნური განათების მონტაჟი

მარტივი ღონისძიებები

● ნათურების ჩაქრობა, როცა არ გამოიყენება;
● ხანძარსაწინაააღმდეგო სისტემების კოორდინირებული, პერიოდული გაწმენდა,
კონტროლი და მომსახურება;
● შიგა ზედაპირების გაწმენდა და კაშკაშა ფერებში შეღებვა;
● სივრცის გადაწყობა ბუნებრივი განათების ოპტიმალური გამოყენებისთვის;
● დაბალი ინტენსივობის განათება არასაჭირო დროს (ღამით);
● მაღალი წარმადობის ხანძარსაწინააღმდეგო სისტემის დაბალი სიმძლავრის
სანათების შეცვლა შესაბამისით.

მცირებიუჯეტიანი ღონისძიებები

● გარე განათების მინიმალიზაცია და ტაიმერების ინსტალაცია;
● განათების მოწყობილობათა განლაგების მოდიფიკაცია და ოპტიმიზაცია;
● ადგილობრივი განათების ფართის პროპორციულად გამოყენება მოცემულ
უბანზე;
● დაბალპროცენტული სინათლის გამოსხივების ნათურების შეცვლა უფრო
ეფექტურითა და ეკონომიურით (მაგ.: კომპაქტური ელექტრონული
ფლუიროსცენტური ან ენერგოდამზოგავი ნათურები);

● შუქამრეკლი სახურავების დაყენება სინათლის ოპტიმალური განაწილებისათვის;
● ცალკეულ უბნებზე განათების მართვა ადგილობრივი გამომრთველებით,
ტაიმერებით, მოძრაობის გადამწოდებით.
რეაბილიტაცია რეკონსტრუქცია
● ოპტიმალური სიკაშკაშის უზრუნველყოფა ავტომატიკით;
● ბუნებრივი განათების დონის მიხედვით მოქმედი რეგულატორების დაყენება
დანადგარებში;
● ბუნებრივი სინათლის გადამწოდები და ცალკეული პერიმეტრული განათების
სისტემის შეცვლა ახლით, უფრო ეფექტურით;
● ენერგიის მართვის თანამედროვე ცენტრალური სისტემის დაყენება (BMS)
პირდაპირი ციფრული კონტროლის შესაძლებლობით მონაცემთა ელექტრონული
შეგროვების და დამუშავების მეშვეობით.

ელექტრომოწყობილობა

მარტივი ღონისძიებები

● ძრავების ტექნიკური მომსახურება
● ელექტრონული ფაზების დატვირთვის ბალანსი ძრავების მუშაობის
გასაუმჯობესებლად;
● ძრავის და გადამცემთა კოლოფის სინქრონიზაცია ღვედურ გადაცემებში;
● ენერგოდამზოგავი ფუნქციის მქონე საოფისე აპარატურის გამოყენება.

მცირებიუჯეტიანი ღონისძიებები

● ელექტრონული დატვირთვის ავტომატური მართვის სისტემა – გამეორებითი
დატვირთვების შემცირება პიკის საათებში, რაც მოქმედებს ელექტროენერგიის
ხარჯზე (ფასზე, ტარიფზე);
● ელექტროძრავების კოეფიციენტის კონტროლერის დაყენება ეფექტურობის
გასაზრდელად.

რეაბილიტაცია/ რეკონსტრუქცია

● მიწოდებული ენერგიის ხარისხის (დენის, ძაბვის) ასამაღლებელი სისტემების
დაყენება (ჰარმონიკების სპეციალური ფილტრები);
● სიმძლავრის კოეფიციენტის (კოსინუსი) კორექცია კონდენსატორების დაყენებით;
● ძრავის ბრუნთა რიცხვის კონტროლის სისტემა;
● ძველი ძრავების შეცვლა ახალი უფრო ეფექტური ძრავებით.